Tegenwoordig heet het sturen op zelfsturing, maar eerlijk gezegd weet ik niet beter dan dat je altijd moet werken met de betrokkenen aan zet te krijgen en te houden. Door de jaren heen zijn hier heel wat termen voor gebruikt. Of het nu gaat om de aanpak van dak- en thuislozen, vluchtelingen, werkloosheid, jongeren, schulden, huisuitzettingen, verslavingsproblemen of het stimuleren van zelfredzaamheid het gedrag van betrokkenen is de belangrijkste factor voor succes.
Recent volgde ik met de coaches van Eigen Plan een training over het methodisch concept Sturen op Zelfsturing. We onderzochten de praktijk met vragen over: Wat zet mensen aan het denken, wanneer komen ze in beweging en wat zorgt er voor dat ze het ook op de langere termijn volhouden?
Gejo Duinkerken van het Gilde vakmanschap, werkt met wetenschappelijke bevindingen en vertaald deze naar de praktijk. Het methodisch concept is ontwikkeld in samen met professionals in verschillende werkvelden en is wetenschappelijk getoetst op haar effectiviteit. In de aanpak is sturen op zelfsturing gefundeerd op drie psychologische basisbehoeften van ieder mens:
- autonomie, de vrijheid om keuzes te kunnen maken
- betrokkenheid, je verbonden voelen met anderen
- competentie, je kundig en bekwaam voelen
De mate waarin een van de drie behoeften dominant is, verschilt per mens en geeft handvaten. Handvaten om van de wanhoop naar het pad van de hoop te komen, zie foto. Organisaties en professionals die bezig zijn met gedragsverandering, zijn het effectiever als zij in hun beleid en in hun handelen rekening houden met deze basisbehoeften. Dit binnen de wettelijke kaders en de eigen beleidsdoelen. Duidelijke spelregels en daar steeds helder over communiceren en er naar handelen hoort bij de basisbehoefte ‘competent voelen’. Binnen die spelregels moet er voldoende ruimte zijn om eigen keuzes te kunnen te maken (autonomie) en te werken aan betrokkenheid.
Een mooi model dat nieuwe woorden geeft aan de werkwijze van binnenuit van ons netwerk.
